Donostia Gipuzkoako hiriburua da eta Frantziako mugatik 20 kilometrora dago. Bere paisaiak, Kontxako Badia nagusi, bere "belle epoque" arkitekturak, bere gastronomiak eta hemen ospatzen diren kultur ekitaldiek, "Nazioarteko Zinema Jaialdia" kasu, ospe handia eman diote hiri honi, tamaina txikia izan arren.
Ospe hori antzinatik datorkio, Alfontso XII.a erregea 1885ean hil ondoren, haren alargunak, Maria Cristina erregina erregeordeak, uda guztietan gortea Donostiara eramaten duenean. Horretarako, Miramar jauregia eraiki zen, errege-familiaren udako egoitza gisa.
Hain udatiar ospetsuak erakarri zituen garaiko beste ospetsu batzuk, eta horrek, 1887an Kasinoa eraikitzearekin batera, Donostia noble eta milioidunentzako uda-leku esklusibo bihurtu zen XIX. mendearen amaieran.
Garai honetan eraikin ugari eraiki ziren eta hirigintza eraberritze garrantzitsua egin zen. Hori dela eta, garai horretako eraikinak dira hiriko aipagarrienak, Alde Zaharrean aurkitzen ditugun zaharrenez gain.
1914an, I. Mundu Gerra hastearekin batera, Donostia Europako hiririk kosmopolitena bihurtu zen. Bere kasinoan Mata Hari, León Trotsky, Maurice Ravel, Romanones, Pastora Imperio bezalako pertsonaia ospetsuak bilduko dira, baita toreatzaile eta bankari ugari ere.
"Belle Époque" ren garaia da eta Donostian opereta konpainia frantsesa, errusiar balletak, opera abeslariak eta beste artista ospetsu asko aritzen dira.
Bisita turistikoa
Ondarretako hondartzaren ondoan, badia inguratzen duen pasealekuaren amaieraraino jarraituz, Haizearen Orrazira iristen da, Eduardo Chillidak egindako eskultura-multzora.
Kontxako pasealekutik mendebalderantz joanda, Miramar jauregia dago, estilo ingelesean eraikia, Espainiako Errege Etxearen udako egoitza gisa. Jauregiko lorategiek, gaur egun jendearentzat irekita daudenek, badiaren ikuspegi ikusgarriak eskaintzen dituzte, Igeldo mendian dagoen XX. mende hasierako jolas-parkea bezala.
Badiaren beste muturrean eta Urgull mendiaren azpian, kaia eta arrantza-auzoa aurkituko ditugu. Bertan, Aquariuma bisita dezakegu, bertako auditorioan Itsaspeko Txikizikloa egiten delarik, CIMASUBeko jarduerarik arrakastatsuenetako bat.
Hiriaren erdialdean, belle époque delakoaren "Gune Erromantikoa" izenekoan, oinezkoentzako kaleak daude ibaiaren ondoan. Inguru honetatik paseo bat emanez, monumentu askotatik igarotzen gara, hala nola Gipuzkoako ForuAldunditik (Parisko Operan inspiratutako eraikina), Artzain Onaren Katedraletik, Correosetik, Koldo Mitxelena Kulturunetik eta antzinako Kasinotik (gaur egun Udaletxea).
Ibaiaren bokalearen ondoan, Victoria Eugenia Antzokia eta Maria Cristina Hotela daude.
Maria Kristina zubitik ibaia zeharkatuz, hiriko zubirik ikusgarrienetik, Norteko Geltokia eta frantses estiloko hiribilduak daude ibaiaren ertzean.
Hondartzak
Hiriak hiru hiri hondartza ditu: Ondarreta, Kontxa eta Zurriola; lehenengo biak Kontxako badian daude eta hirugarrena Urumea ibaiaren beste aldean.
Kontxako hondartza udako helmuga dotorea da XIX. mendetik. Hondartzan La Perlako bainuetxea, Bainu Errege Etxea eta Erreal Klub Nautikoa daude. Eraikin horiek, baranda ospetsuarekin, farola dotoreekin, mende hasierako bi erloju handirekin eta Miramar Jauregiarekin batera, Donostia ospetsua den giro kosmopolita eta esklusiboa ematen dute.
Ondarretako hondartza Miramar Jauregiaren eta Igeldo mendiaren artean dago. Hiru hondartzetatik txikiena da eta Kontxa baino informalagoa. Pasealeku batez eta lorategi batzuez inguratuta dago.
Badiaren erdian, Ondarreta paretik 500 metrora, Santa Klara uhartea dago, hondartza txiki batekin, eta udako hilabeteetan itsasontziz sar daiteke bertara.
Zurriolako hondartza itsasoari gehien irekitzen zaion hondartza da eta olatu handienak ditu. Hori dela eta, gazteek eta surflariek gehien erabiltzen dutena da. Hondartza honetan nudismoa egitea baimenduta dago.
Jaialdiak eta kultura
Donostiako Nazioarteko Zinemaldia munduko zinemaldi garrantzitsuenetako bat da. Urtero ospatzen da irailaren erdialdean, eta hirira zeluloideko figura nabarmenenak ekartzen dira.
Jaialdian parte hartu duten izarrak hauek dira: Alfred Hitchcock, Audrey Hepburn, Elizabeth Taylor, Steven Spielberg, Luis Buñuel, Bette Davis, Gregory Peck, Al Pacino, Michael Douglas, Francis Ford Coppola, Anthony Hopkins, Robert De Niro, Bernardo Bertolucci edo Woody Allen.
Aipatutako askok, Woody Allenek barne, Donostia Saria jaso zuten, zinemaldiaren urteko saria, bere ibilbide zinematografikoa aitortzeko.
Uztailean ospatzen den Donostiako Jazzaldia Europako jazz jaialdi nagusietako bat da, eta Espainiako zaharrena.
1939an hasitako Donostiako Musika Hamabostaldia Espainiako musika klasikoko jaialdirik zaharrena da, eta Europako zaharrenetakoa. Abuztuan ospatzen da eta bertan ehun kontzertu inguru eskaintzen dira Donostiako hainbat agertokitan.
CIMASUB Nazioarteko Itsaspeko Zinema Zikloa planeta osoko bizitzarik luzeena duen itsaspeko zinemaldia da, eta 1975etik azaro bakoitzean ospatzen da Donostiako Alde Zaharrean dagoen Antzoki Zaharrean. Bertan, urpeko irudiaren profesional onenak biltzen dira.
Ikuskizun horiek, jaialdi eta ekitaldi kulturalen zerrenda gehigarri luze batekin batera, Donostia helmuga pribilegiatua egiten dute kultura eta glamourra maite dutenentzat.
Gastronomia
Donostiaren beste erakargarrietako bat gastronomia da. Esaten denez, Donostia da biztanle bakoitzeko Michelin izar kopuru handiena duen munduko hiria. Gaur egun, lau jatetxek dute sari hori.
Hala ere, ez dira jatetxe horiek bakarrik ahosabaiaren gozamena egiten dutenak, baizik eta askoz merkeago dastatu ditzakegu "pintxo" tabernak. Miniaturazko sukaldaritzako artelan horiek hain dira askotarikoak, ezen asteak eman baititzakegu gastronomia-erakusketa eder batez gozatzen, platera errepikatu gabe. Alde Zaharreko tabernak oso ezagunak dira horretarako.
Azpimarratzekoak dira elkarte gastronomikoak: Donostiako bizitza sozialaren ardatz garrantzitsua dira, eta bazkideak bazkaltzeko edo afaltzeko sukaldea duen lokal batean biltzen dira. Hala ere, askotan, bazkideentzako bilera-gune bat prestatzeaz haratago joaten dira, eta hiriko bizitza sozialean eta aisialdian garrantzia duten jarduera kulturalak antolatzen dituzte. Elkarte gastronomiko batera bazkaltzera edo afaltzera joatea Donostiako kulturan murgiltzea da.
Horren adibide da Gastronomiaren Euskal Kofradia, non, urtero, Cimasubek bere itxiera festa ospatzen duen lehiaketa bisitatzen dutenekin batera.
21m2 berdegune ditugu biztanleko (OMEk gomendatutako batez besteko balioaren bikoitza).
25 parke berezi eta 250.000 zuhaitz baino gehiago ditugu.
Gure azaleraren % 27,5 faunak eta interes geologikoko eremuak babesten dute.
80 km-ko bizikleta bideez goza dezakezu.
Donostia bizikletaz joateko hiririk onenetakoa da (OCU).
Hiriko puntu nagusien arteko distantziak 15-20 minutuko erradioan daude, gainazal lauan.
Iturriko uraren kalitatea bikaina da, osasun-kalifikazioaren arabera.
Hiru hondartzetako bainatzeko uraren kalitatea astero kontrolatzen da, eta duela 15 urte baino gehiagotik "bikain" kalifikazio sanitario ofizialari eusten dio
Airearen kalitatea "ona" edo "oso ona" izan da azken urteko 329 egunetan (airearen kalitatearen Europako indizearen arabera)
Donostia hiri isila da (biztanleriaren % 11 baino ez dago OMEk gomendatzen duena baino zarata-maila handiagoen eraginpean).
Hiri-hondakinen gaikako bilketaren ehunekoa % 41 da.
Urtean 5.000 tona hondakin organiko baino gehiago biltzen dira konposta egiteko.
Donostia Gipuzkoako hiriburua da eta Frantziako mugatik 20 kilometrora dago. Bere paisaiak, Kontxako Badia nagusi, bere "belle epoque" arkitekturak, bere gastronomiak eta hemen ospatzen diren kultur ekitaldiek, "Nazioarteko Zinema Jaialdia" kasu, ospe handia eman diote hiri honi, tamaina txikia izan arren.
Ospe hori antzinatik datorkio, Alfontso XII.a erregea 1885ean hil ondoren, haren alargunak, Maria Cristina erregina erregeordeak, uda guztietan gortea Donostiara eramaten duenean. Horretarako, Miramar jauregia eraiki zen, errege-familiaren udako egoitza gisa.
Hain udatiar ospetsuak erakarri zituen garaiko beste ospetsu batzuk, eta horrek, 1887an Kasinoa eraikitzearekin batera, Donostia noble eta milioidunentzako uda-leku esklusibo bihurtu zen XIX. mendearen amaieran.
Garai honetan eraikin ugari eraiki ziren eta hirigintza eraberritze garrantzitsua egin zen. Hori dela eta, garai horretako eraikinak dira hiriko aipagarrienak, Alde Zaharrean aurkitzen ditugun zaharrenez gain.
1914an, I. Mundu Gerra hastearekin batera, Donostia Europako hiririk kosmopolitena bihurtu zen. Bere kasinoan Mata Hari, León Trotsky, Maurice Ravel, Romanones, Pastora Imperio bezalako pertsonaia ospetsuak bilduko dira, baita toreatzaile eta bankari ugari ere.
"Belle Époque" ren garaia da eta Donostian opereta konpainia frantsesa, errusiar balletak, opera abeslariak eta beste artista ospetsu asko aritzen dira.
Bisita turistikoa
Ondarretako hondartzaren ondoan, badia inguratzen duen pasealekuaren amaieraraino jarraituz, Haizearen Orrazira iristen da, Eduardo Chillidak egindako eskultura-multzora.
Kontxako pasealekutik mendebalderantz joanda, Miramar jauregia dago, estilo ingelesean eraikia, Espainiako Errege Etxearen udako egoitza gisa. Jauregiko lorategiek, gaur egun jendearentzat irekita daudenek, badiaren ikuspegi ikusgarriak eskaintzen dituzte, Igeldo mendian dagoen XX. mende hasierako jolas-parkea bezala.
Badiaren beste muturrean eta Urgull mendiaren azpian, kaia eta arrantza-auzoa aurkituko ditugu. Bertan, Aquariuma bisita dezakegu, bertako auditorioan Itsaspeko Txikizikloa egiten delarik, CIMASUBeko jarduerarik arrakastatsuenetako bat.
Hiriaren erdialdean, belle époque delakoaren "Gune Erromantikoa" izenekoan, oinezkoentzako kaleak daude ibaiaren ondoan. Inguru honetatik paseo bat emanez, monumentu askotatik igarotzen gara, hala nola Gipuzkoako ForuAldunditik (Parisko Operan inspiratutako eraikina), Artzain Onaren Katedraletik, Correosetik, Koldo Mitxelena Kulturunetik eta antzinako Kasinotik (gaur egun Udaletxea).
Ibaiaren bokalearen ondoan, Victoria Eugenia Antzokia eta Maria Cristina Hotela daude.
Maria Kristina zubitik ibaia zeharkatuz, hiriko zubirik ikusgarrienetik, Norteko Geltokia eta frantses estiloko hiribilduak daude ibaiaren ertzean.
Hondartzak
Hiriak hiru hiri hondartza ditu: Ondarreta, Kontxa eta Zurriola; lehenengo biak Kontxako badian daude eta hirugarrena Urumea ibaiaren beste aldean.
Kontxako hondartza udako helmuga dotorea da XIX. mendetik. Hondartzan La Perlako bainuetxea, Bainu Errege Etxea eta Erreal Klub Nautikoa daude. Eraikin horiek, baranda ospetsuarekin, farola dotoreekin, mende hasierako bi erloju handirekin eta Miramar Jauregiarekin batera, Donostia ospetsua den giro kosmopolita eta esklusiboa ematen dute.
Ondarretako hondartza Miramar Jauregiaren eta Igeldo mendiaren artean dago. Hiru hondartzetatik txikiena da eta Kontxa baino informalagoa. Pasealeku batez eta lorategi batzuez inguratuta dago.
Badiaren erdian, Ondarreta paretik 500 metrora, Santa Klara uhartea dago, hondartza txiki batekin, eta udako hilabeteetan itsasontziz sar daiteke bertara.
Zurriolako hondartza itsasoari gehien irekitzen zaion hondartza da eta olatu handienak ditu. Hori dela eta, gazteek eta surflariek gehien erabiltzen dutena da. Hondartza honetan nudismoa egitea baimenduta dago.
Jaialdiak eta kultura
Donostiako Nazioarteko Zinemaldia munduko zinemaldi garrantzitsuenetako bat da. Urtero ospatzen da irailaren erdialdean, eta hirira zeluloideko figura nabarmenenak ekartzen dira.
Jaialdian parte hartu duten izarrak hauek dira: Alfred Hitchcock, Audrey Hepburn, Elizabeth Taylor, Steven Spielberg, Luis Buñuel, Bette Davis, Gregory Peck, Al Pacino, Michael Douglas, Francis Ford Coppola, Anthony Hopkins, Robert De Niro, Bernardo Bertolucci edo Woody Allen.
Aipatutako askok, Woody Allenek barne, Donostia Saria jaso zuten, zinemaldiaren urteko saria, bere ibilbide zinematografikoa aitortzeko.
Uztailean ospatzen den Donostiako Jazzaldia Europako jazz jaialdi nagusietako bat da, eta Espainiako zaharrena.
1939an hasitako Donostiako Musika Hamabostaldia Espainiako musika klasikoko jaialdirik zaharrena da, eta Europako zaharrenetakoa. Abuztuan ospatzen da eta bertan ehun kontzertu inguru eskaintzen dira Donostiako hainbat agertokitan.
CIMASUB Nazioarteko Itsaspeko Zinema Zikloa planeta osoko bizitzarik luzeena duen itsaspeko zinemaldia da, eta 1975etik azaro bakoitzean ospatzen da Donostiako Alde Zaharrean dagoen Antzoki Zaharrean. Bertan, urpeko irudiaren profesional onenak biltzen dira.
Ikuskizun horiek, jaialdi eta ekitaldi kulturalen zerrenda gehigarri luze batekin batera, Donostia helmuga pribilegiatua egiten dute kultura eta glamourra maite dutenentzat.
Gastronomia
Donostiaren beste erakargarrietako bat gastronomia da. Esaten denez, Donostia da biztanle bakoitzeko Michelin izar kopuru handiena duen munduko hiria. Gaur egun, lau jatetxek dute sari hori.
Hala ere, ez dira jatetxe horiek bakarrik ahosabaiaren gozamena egiten dutenak, baizik eta askoz merkeago dastatu ditzakegu "pintxo" tabernak. Miniaturazko sukaldaritzako artelan horiek hain dira askotarikoak, ezen asteak eman baititzakegu gastronomia-erakusketa eder batez gozatzen, platera errepikatu gabe. Alde Zaharreko tabernak oso ezagunak dira horretarako.
Azpimarratzekoak dira elkarte gastronomikoak: Donostiako bizitza sozialaren ardatz garrantzitsua dira, eta bazkideak bazkaltzeko edo afaltzeko sukaldea duen lokal batean biltzen dira. Hala ere, askotan, bazkideentzako bilera-gune bat prestatzeaz haratago joaten dira, eta hiriko bizitza sozialean eta aisialdian garrantzia duten jarduera kulturalak antolatzen dituzte. Elkarte gastronomiko batera bazkaltzera edo afaltzera joatea Donostiako kulturan murgiltzea da.
Horren adibide da Gastronomiaren Euskal Kofradia, non, urtero, Cimasubek bere itxiera festa ospatzen duen lehiaketa bisitatzen dutenekin batera.
21m2 berdegune ditugu biztanleko (OMEk gomendatutako batez besteko balioaren bikoitza).
25 parke berezi eta 250.000 zuhaitz baino gehiago ditugu.
Gure azaleraren % 27,5 faunak eta interes geologikoko eremuak babesten dute.
80 km-ko bizikleta bideez goza dezakezu.
Donostia bizikletaz joateko hiririk onenetakoa da (OCU).
Hiriko puntu nagusien arteko distantziak 15-20 minutuko erradioan daude, gainazal lauan.
Iturriko uraren kalitatea bikaina da, osasun-kalifikazioaren arabera.
Hiru hondartzetako bainatzeko uraren kalitatea astero kontrolatzen da, eta duela 15 urte baino gehiagotik "bikain" kalifikazio sanitario ofizialari eusten dio
Airearen kalitatea "ona" edo "oso ona" izan da azken urteko 329 egunetan (airearen kalitatearen Europako indizearen arabera)
Donostia hiri isila da (biztanleriaren % 11 baino ez dago OMEk gomendatzen duena baino zarata-maila handiagoen eraginpean).
Hiri-hondakinen gaikako bilketaren ehunekoa % 41 da.
Urtean 5.000 tona hondakin organiko baino gehiago biltzen dira konposta egiteko.